آسفالت
آسفالت ماده‌ای ترکیبی است که از مخلوط کردن شن و ماسه
و قیر ساخته می‌شود و در ساخت جاده، باند فرودگاه و پشت‌بام ساختمان‌ها به کار گرفته می‌شود.
انواع آسفالت
آسفالت با توجه به نحوه کاربرد و اختلاط، به سه دسته آسفالت
گرم، آسفالت حفاظتی و آسفالت سرد تقسیم می‌شود.
1. آسفالت گرم
آسفالت گرم به آن دسته از آسفالت‌هایی اطلاق می‌گردد، که در آن‌ها قیر و مصالح سنگی گرماگرم مخلوط شوند و گرماگرم پخش و متراکم گردند.
- آسفالت رویه (توپکا): آسفالت رویه آخرین قشر بتن آسفالتی است که در تماس مستقیم با بارهای وارده از ترافیک و عوامل جوی محیط قرار می‌گیرد. آسفالت رویه طوری طراحی و اجرا می‌گردد که تحمل بارهای وارده را داشته و در مقابل اثرات سوء آب، یخبندان و تغییرات درجه حرارت، مقاومت کرده و دوام آورد.
- ماسه آسفالت: ماسه آسفالت از اختلاط ماسه شکسته و یا ماسه طبیعی شسته و یا مخلوطی از این دو با قیر تهیه می‌گردد. ماسه آسفالت را میتوان در قشرهای به ضخامت حداقل 15 میلیمتر و بیشتر پخش و اجرا کرد. از ماسه آسفالت به عنوان قشر تسطیح آسفالت‌های قدیمی (قبل از روکش) نیز استفاده می‌شود.
- اساس قیری: این قشر به عنوان اولین قشر روسازی بتن آسفالتی میتواند مستقیماً روی قشر زیراساس و یا اساس قرار گیرد . اساس قیری دارای دانه بندی درشت‌تر و مقدار قیر آن کمتر از آسفالت آستر و رویه میباشد.
- آسفالت آستر (بیندر): این قشر بتن آسفالتی، بین قشر رویه و قشر اساس قیری و در صورت عدم وجود قشر اساس قیری، بین قشر رویه و قشر اساس سنگ شکسته قرار می‌گیرد. این نوع از آسفالت دارای مقاومت مناسبی است.
- آسفالت متخلخل: این آسفالت از ا ختلاط قیر خالص اصلاح شده با مصالح سنگی صد در صد شکسته دارای دانه‌بندی باز در کارخانه آسفالت گرم تهیه و با ضخامت حدود 25 تا 40 میلیمتر اجرا می‌شود. فضای خالی این آسفالت گرم بعد از کوبیده شدن در سطح راه، حدود 20 درصد است. این قشر، جزء سیستم روسازی محسوب نمیشود و نمیتوان از آن به عنوان قشر جایگزین رویه اصلی استفاده کرد.
2. آسفالت حفاظتی
پخش قیر در راه‌های خاکی ، شنی، آسفالتی و بتنی و بلافاصله پخش سنگدانه بر روی آن، یا قیرپاشی بدون سنگدانه و یا استفاده از مخلوطهای آسفالتی پیش‌ساخته از نوع دوغاب قیری (اسلاری سیل) و یا میکروسرفیسینگ آسفالت حفاظتی نامیده می‌شود. ضخامت این نوع رویه‌سازی، حداکثر 25 میلیمتر است که جزء سازه باربر روسازی راه محسوب نمیشود و عملکرد سازهای ندارد. در آسفالت‌های حفاظتی از قیرهای محلول، قیرآب‌ها و یا قیرهای خالص با کندروانی کم استفاده می‌شود.
دامنه کاربرد آسفالت حفاظتی
آسفالت‌های حفاظتی برای غیر قابل نفوذ کردن بستر راه، افزایش مقاومت سایشی و لغزشی آن و نیز بهسازی موقت رویههای موجود آسفالتی و بتنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع رویه‌سازی به علت سرعت و سهولت اجرا و نیاز محدود به ماشین‌آلات و تجهیزات آسفالتی، در مقایسه با آسفالت گرم، بسیار مقرون به صرفه است.
انواع آسفالت‌های حفاظتی
آسفالت‌های حفاظتی به شرح زیر تقسیم‌بندی میشوند و هر یک به منظور خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- مخلوطهای آسفالتی قیرآبهای مانند دوغاب قیری و میکروسرفیسینگ
- سیلکوتها یا اندودهای آب‌بند
- غبارنشانی و روغن‌پاشی راه (جلوگیری از گرد و غبار و تثبیت راه‌های خاکی)
- سطحی یک یا چند لایهای
3. آسفالت سرد
آسفالت سرد از اختلاط سنگدانهها با قیرهای محلول یا قیرآبهها در دمای محیط تهیه و در همین دما پخش و متراکم می‌شود . سنگدانهها در زمان اختلاط با قیرآبه میتواند مرطوب باشد ولی با قیرهای محلول, در دمای محیط و یا تحت اثر حرارت باید خشک شده باشد. مخلوطهای آسفالت سرد که با قیرهای محلول غلیظ مانندMC-3000 یا SC-3000 تهیه می‌شود، عملا مانند آسفالت گرم باید در درجه حرارت 95 درجه سانتیگراد یا بیشتر با قیر مخلوط شده و در محدوده همین دما، پخش و متراکم شود. آسفالت سرد را میتوان در مسافتهای زیاد حمل و سپس پخش کرد و یا آن را در کارگاه انبار نمود و بعدا مورد استفاده قرار داد.
دامنه کاربرد آسفالت سرد
آسفالت سرد در کلیه لایههای روسازی کاربرد دارد، مشروط بر آن که تمام ضوابط و معیارهای طراحی و محدودیتهای ترافیکی مسیر رعایت شده باشد. این نوع آسفالت در قشرهای رویه، آستر و اساس قیری برای ترافیک سبک و متوسط و در قشر اساس قیری برای ترافیک سنگین و خیلی سنگین میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
- آسفالت سرد کارخانهای: آسفالت سرد کارخانهای در کارخانههای ثابت و مرکزی آسفالت تهیه می‌شود و سپس برای پخش به محل مصرف حمل می‌شود.
- آسفالت سرد مخلوط در محل: آسفالت سرد مخلوط در محل به دو روش زیر تهیه می‌شود:
-
الف- نوع مخلوط در محل که سنگدانهها در کنار و امتداد راه ریسه شده و روی آن قیرپاشی می‌شود و سپس عمل اختلاط و پخش با گریدر یا وسایل نظیر آن انجام می‌گیرد.
ب- نوع مخلوط در کارگاه که عمل اختلاط قیر و سنگدانهها در کارگاههای ثابت یا موقت انجام و مخلوط تهیه شده برای پخش به محل مصرف حمل می‌شود.
